هوش هیجانی چیست؟

ما شخصیت ، خواسته ها ، نیازها و همچنین راه های متفاوتی برای ابراز احساسات خود داریم. درک همین جمله کوتاه تاثر به سزایی در موفقیت، بهزیستی و کیفیت زندگی ما دارد. زندگی خردمندانه یک هنر است، هنری که مستلزم برخورداری از مهارت های گوناگون است. یکی از این مهارت ها و توانمندی ها بهره مندی از هوش هیجانی بالا است.
هوش هیجانی چیست؟
بنا به تعریف دنیل گولمن هوش هیجانی به عنوان توانایی شناسایی، درک و مدیریت احساسات و تمایلات و ابراز آن ها از یک سو و شناسایی و درک احساسات و تمایلات در دیگران و توانایی مدیریت ارتباط به گونه ای موثر تعریف می شود.
طیق تحقیقات صورت گرفته عموما افراد با هوش هیجانی بالا در بسیاری از کارهایی که انجام می دهند موفق هستند. زیرا این افراد هم به خوبی نسبت به خود آگاه هستند و  می توانند خود را مدیریت کنند و هم به خوبی می توانند با دیگران ارتباطات موثر برقرار کنند و در سطح عالی تر آن ها را مدیریت کنند.
در کتاب ” هوش هیجانی، چرا هوش هیجانی از بهره هوشی مهم تر است” دنیل گولمن پنج مولفه را برای هوش هیجانی معرفی می کند:

1. خودآگاهی: افراد با هوش هیجانی بالا اغلب خود آگاهی بالایی دارند. آنها به خوبی، تمایلات، احساسات و منشا احساسات شان را می شناسند.این افراد با نگاهی صادقانه و واقع بینانه خود را بررسی می کنند و به نقاط قوت و ضعف خود آگاه هستند.
2.  خودتنظیمی(مدیریت خود): افرادی که توانایی مدیریت احساسات و هیجانات خود را دارند به خوبی می دانند چطور احساسات و تمایلات خود را مدیریت کرده و به نحوی سازنده و موثر آن ها را ابراز کنند و تصمیمات عجولانه و غیر عقلایی نمی گیرند. این افراد پیش از هر عملی فکر می کنند و اسیر احساسات و هیجانات آنی نمی شوند. ویژگی افراد با توانایی خود مدیریتی فکور بودن، آرامش، انطباق و انعطاف پذیری و تمامیت و توانایی گفتن “نه” می باشد.
3. انگیزه: افراد با هوش هیجانی بالا اغلب افراد با انگیزه ای هستند. آن ها می تواند ارضای نیازهای آنی خود را برای موفقیت های بلند مدت به تعویق بیندازند، بهره وری بالایی دارند، از چالش استقبال می کنند و در کاری که انجام می دهند کارآمد هستند.
4. آگاهی اجتماعی: شاید بتوان گفت آگاهی اجتماعی دومین مولفه مهم در هوش هیجانی است. آگاهی اجتماعی یعنی شناسایی و درک خواسته ها، نیازها و نقطه نظر سایر افراد حتی زمانی که این احساسات بارز و مشهود نیست. در نتیجه افرادی که  چنین توانایی دارند اغلب در مدیریت روابط، گوش دادن آگاهانه و فعال و ایجاد ارتباط موثر با دیگران بسیار خوب عمل می کنند. همچنین این افراد از قضاوت زودهنگام دیگران خودداری می کنند .
5. مهارت های اجتماعی: تعامل با افراد  برخوردار از مهارت های اجتماعی اغلب ساده است و این نشانه ی دیگری از هوش هیجانی بالا است. افراد با هوش هیجانی بالا اغلب در تیم ها خوب همکاری می کنند و به جای تمرکز صرف بر پیشرفت و موفقیت خودشان به رشد و موفقیت سایرین نیز کمک می کنند. همچنین افراد با هوش هیجانی بالا در برقراری ارتباط با دیگران بسیار خوب عمل می کنند و به اصطلاح “استاد” ایجاد حفظ و هدایت ارتباط با سایرین هستند.می توان نتیجه گرفت انسان به واسطه آنکه موجودی اجتماعی است برای بهزیستی و بهره وری خود نیاز به  برخورداری از هوش هیجانی بالا دارد.  ارتباط موثر با پشتوانه هوش هیجانی بالا یکی از ارکان اساسی زندگی اثربخش و موفق در جامعه،  از خانوداه گرفته تا کشور و جهان هستی.  خبر خود آنکه از آنجایی که هوش هیجانی یک مهارت است آن را می توان با تمرین و ممارست بهبود داد  و بر این توانمندی افزود.