برای بسیاری از افراد سخنرانی و ارئه یک چالش پر استرس به حساب است. بسیاری از افراد با شنیدن اینکه باید سخنرانی و ارائه در مقابل جمع داشته باشند دچار اضطراب می شوند، اعتماد به نفس خود را از دست می دهند و این سوال در ذهن شان پیش می آید: “چگونه از پس این کار بر بیایم؟”
برای پاسخ به این سوال بهتر است ببینیم سخنرانان حرفه ای برای یک ارائه اثربخش چه نکاتی را رعایت می کنند.
اساسی ترین نکته ای که درباره سخنرانی باید به خاطر بسپاریم این است که سخنرانی شیوه ای از ارتباط برای رساندن پیامی به مخاطب به گونه ای موثر است. همین نکته ی مهم را بسیاری از افراد فراموش می کنند و ارائه و سخنرانی را یک ارتباط یک سویه برای انتقال طوطی وار اطلاعات می دانند که به اصطلاح باید زود از شرش خلاص شد. در صورتی که قطعا سخنرانی نیز مانند سایر گونه های ارتباط فرایندی دو سویه و پیچیده است که هم در سطح احساسی و هم در سطح ادراکی اتفاق می افتد.
ما سخنرانی نمی کنیم که صرفا حرف بزنیم ما سخنرانی می کنیم تا ارتباطی موثر و هدفمند برقرار کنیم.
برای ارائه سخنرانی موثر باید به نکات زیر توجه ویژه داشت:
- علاقمندی خود را به مخاطب نشان دهید و با او ارتباط انسانی برقرار کنید
سعی کنید به مخاطبین خود این نکته را تفهیم کنید که به حضور در میان آن ها علاقمند هستید و بدین گونه فرصت برقراری ارتباط دو طرفه از لحاظ احساسی و انسانی را ایجاد کنید. این علاقمندی را با جملات آغازین وبا زبان بدن خود چه در ابتدا چه در حین و چه در انتهای سخنرانی انتقال دهید.
- به نیاز مخاطب توجه کنید
مخاطب شما قرار نیست تنها به شما نگاه کند و گوش دهد. مخاطب قرار است پیامی که به او می دهید را درک کند و اقدامی انجام دهد و تاثیر بگیرد. بسیاری از افراد این نکته کوچک و اساسی را فراموش می کنند. اگر کسی در جمع نشسته که به شما گوش می دهد نیازی دارد. به گونه ای سخنرانی کنید که نیاز او برطرف شود.
- ساده صحبت کنید
پیچیده سخنرانی نکنید و با ساده صحبت کردن به درک مخاطب از پیام تان کمک کنید. هیچ شنونده ای از گوینده ای که او را به چالش روانی و ادراکی وادارد دل خوشی ندارد. صحنه سخنرانی میدان به رخ کشیدن دانش و پیچیدگی زبانی و فکری شما نیست. سعی کنید با زبانی ساده به انتقال مطلب بپردازید و حتما درک محتوای ارائه را برای مخاطب ساده کنید. - قوی شروع کنید قوی ادامه دهید قوی تمام کنید
با یک شروع قوی و گیرا توجه مخاطب و علاقمندی او را به خود جلب کنید. در ادامه سعی کنید همواره توجه و علاقمندی مخاطب را همراه خود داشته باشید به گونه ای که کمتر چیزی بتواند حواس او را از شما برباید. به هیچ وجه با سخنرانی به شیوه ی مکانیکی برخورد نکنید و از سر عادت و اجبار این کار را انجام دهید چون مخاطب شما این حس را قطعا از شما می گیرد و دچار رخوت و کسالت می شود. سرانجام به گونه ای سخنرانی را پایان برید که مخاطب حس کند از صحبت شما بهره ای جسته است.
۵. گاه به مخاطب فضای تنفس دهید
مخصوصا در سخنرانی ها درباره موضوعات جدی مخاطبین بعد از مدتی از حرف های شما خسته و کسل می شوند. سعی کنید با بیان کردن داستان ها و تجربیات شخصی و یا بیان واقعیت جالب و یا حتی مزاح به مخاطب مجال افزایش علاقمندی یا به عبارتی تنفس فکری بدهید.
- صدای شما مهمترین ابزار شماست
روی صداسازی کار کنید. با لحن، حجم صدا و سرعت حرف زدن خود بازی کنید و صدای خود را امری ساده در نظر نگیرید. صدای شما ابزاری بسیار مهم برای انتقال موثر اطلاعات شما است.
- از زبان بدن خود به نحوی موثر استفاده کنید
شما با تمام وجود خود باید با طرف مقابل ارتباط برقرار کنید نه تنها با زبان خود. زبان بدن شما ابزاری است برای برقرار ارتباط ادراکی و احساسی با شنوندگان تان. در صحنه سخنرانی از حرکات دست خود به شیوه و میزان کافی و صحیح استفاده کنید و اگر امکان آن را دارید گاه چند قدمی بردارید. همچنین حتما به مخاطبین خود ارتباط چشمی برقرار کنید . به آن ها نگاه کنید و نگاه خود را میان همه حضار توزیع کنید. - به زبان بدن مخاطبین توجه ویژه داشته باشید
زبان بدن مخاطبین شما بازگو کننده شرایط احساسی و ادراکی آن ها است و به شما درباره اثربخشی ارتباطات تان پیامی ارزشمند می دهد. - فایل ارائه و مطالب تصویری خود را ساده و قابل فهم کنید
متاسفانه گاه دیده می شود برخی از افراد برای سخنرانی از فایل های ارائه ی بسیار شلوغ و پر از نوشته و تصویر استفاده می کنند. متاسفانه این افراد یا برای ارائه آمادگی ندارند و می خواهند مدام از روی نوشته ها بخوانند و یا با تصاویر و نوشته های زیاد و گاه بی ربط به اشتباه می خواهند مخاطب را تحت تاثیر سلیقه ی هنری خود قرار دهند. وجود فایل ارائه قرار است به دنبال کردن منطقی ایده ها توسط شما و کمک به ادراک مخاطب کمک کند و نه سرگرمی، سردرگمی و خستگی . به همین خاطر سعی کنید فایل های ارائه ساده و در عین حال گویا باشند. یک فایل ارائه حرفه ای لزوما شلوغ و پیچیده ای نیست. زیبایی و سادگی دو عنصر توامان در ارائه شماست. فراموش نکنید هدف هر آنچه در ارائه استفاده می کنید تسهیل ارتباط است.
۱۱. حاشیه نروید و به زمان توجه داشته باشید
حاشیه رفتن و از این شاخه به آن شاخه پریدن باعث گسستگی در انسجام می شود و دنبال کردن مطلب را توسط مخاطب دشوار می کند. در ارائه و سخنرانی خود یک سیر منطقی و منسجم را طی کنید.
با رعایت نکات بالا و تمرین و تکرار می توانید اثر بخشی مهارت ارائه و سخنرانی خود را بهبود داده و با افزایش رضایت خود از بهبود سخنرانی تان هر دفعه استرس کمتر و در نتیجه اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید و بیش از پیش از ارائه و سخنرانی لذت ببرید.